Ba dòng nước: Sông Hồng, Sông Hương và Sông Cửu Long

Kiệu kính Đức Mẹ

Đức Cha Nguyễn Như Thể đổ nước từ 3 dòng sông lên Hòn Non Bộ

Đức Cha Mai Thanh Lương đổ nước từ 3 dòng sông lên Hòn Non Bộ

Đức Cha Thể, Đức Cha Lương và Linh Mục Nguyễn Thanh Long làm phép Hòn Non Bộ

Hồn Thiêng Sông Núi - Non Nước Ba Miền

Washington DC (16-8-2004):  Năm xưa, thi sĩ Tản Đà nhớ nước, tìm non:

Nước non nặng một lời thề,
nước đi, đi mãi, không về cùng non.

Thi sĩ bâng khuâng:

Non cao vẫn đứng ngóng trông,
Suối khô giòng lệ ngày mong tháng chờ.

Hôm nay, ở giữa miền đất nước, dù xa cố hương, cách trở ngàn trùng, thế mà nước lại gặp non sau bao năm, tháng đợi ngày trông.  Ba giòng nước thiêng Sông Hồng, Sông Hương, Sông Cửu Long đã chảy về đây giữa lòng Giáo Xứ Mẹ Việt Nam, Tổng Giáo Phận Hoa Thịnh Đốn.  Ba giòng sông cùng nối với nhau: Nước đã gặp non ở nơi đất lành chim đậu, tên gọi Kim Xuân (Silver Spring) muôn vàn yêu dấu.

Không một dân tộc nào trên thế giới lại lấy nước mà gọi tên nước như dân tộc Việt Nam.  Nước gắn liền với non trong cuộc hôn phối vĩnh viễn thường hằng, ngàn năm chẳng thể đánh rời như thiên duyên luật Chúa đã định: “Nước đi ra biển lại đưa về nguồn”.  Nước lại gắn liền với nhà như nữ sĩ Thanh Quan thương nhớ chẳng thể nào nguôi:

Nhớ nước đau lòng con quốc quốc
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia
Dừng chân ngắm cảnh trờ non nước
Một mảnh tình riêng ta với ta

Bây giờ nước lại về đây, nước ở nơi đây.  Nước với nhà quyện lại làm một ở giữa lòng Giáo Xứ Mẹ Việt Nam vang lừng trống chiêng, bát ngát tình người.  Trăm, ngàn tình riêng hôm nay như dòng nước Sông Hồng, Sông Hương, Sông Cửu Long dồn lại thành nguồn, một nguồn Việt chan chứa yêu thương mà cha xứ đáng kính của chúng ta đã biểu tượng hóa qua Hòn Non Bộ đưa từ Việt Nam đến đây, vượt cà trùng dương, nửa vòng trái đất, lừng lững ở chốn này.  Tuy nhỏ bé mà lại là di sảnh tinh thần bất diệt của tổ tiên ta giữa bầu trời thủ đô Mỹ Quốc, tồn tại mãi mãi với con cháu.

Nước là dân tộc tính của dân tộc Việt Nam.  Nước ở mọi thể, mọi hình.  Nước luân lư bất tận.  Nước là sức sống.  Nước là sinh tồn.  Nước là biểu hiện của đức khiêm nhường qua tấm gương Đức Kitô trong bữa tiệc ly, Ngài đã hạ mình lấy nước rửa chân cho các môn đệ của ngài.  Nước cũng mạnh như vũ bão, danh nhân Nguyễn Trãi đã khuyên những kẻ cầm quyền, ví sức mạnh của dân như sức mạnh của nước: “thuyền đi là nhờ nước mà thuyền lật cũng vì nước”.  Ca dao Việt Nam có câu: “Ai chứa được nước ai dời được non”.

Hôm nay, Giáo Xứ Mẹ Việt Nam mở hội lễ mừng Nước.  Ta đưa ba dòng nước từ Sông Hồng, Sông Hương, Sông Cửu Long qua đây hợp thành sức mạnh tinh thần, hội tụ trong yêu thương một màu xanh ngắt.

Chưa đủ, ba con nước sông thiêng liêng lại hòa nguyện vào một suối nguồn La Vang.  Từ xứ linh hiển mang dấu ấn uy linh của Thánh Mẫu, của Mẹ ta, của Mẹ loài người.  Nước Thánh La Vang ấy là hương trời sắc nước quê hương làm cho nước Sông Hồng, Sông Hương, Sông Cửu Long đã thiêng lại càng thiêng.  Bát ngát tình Mẹ ngọt ngào.

Với bể cảnh và hòn non bộ này, con cháu ta mãi mãi không quên cội nguồn, sớm hôm cùng nhau nhắc nhở ding của tổ tiên:  Nước với non là một, đạo vợ chồng như cặp nước non, như bể cảnh và hòn non bộ.  Như sức mạnh của nước, như lời Chúa dậy khiêm nhường trong thương yêu gắn bó NƯỚC NON.  Đó là lý do trọng yếu mà Giáo Xứ Mẹ Việt Nam dựng hòn non bộ, giữa bể cảnh, thể hiện tinh tuý của nền minh triết Việt trong văn hóa và truyền thống Việt, thu gọn giang sơn cẩm tú trong một phối cảnh làm nổi bật chữ HÒA, có sơn khí, thủy khí, đủ diện mạo thiên nhiên.  Có cây xanh, có nhịp cầu, có tiên đánh cờ, có …. Trên đỉnh núi là tượng Đức Mẹ La Vang, dưới là bể nước trong xanh, có cá vàng bơi lội, tức là có sinh hồn, có khí, có sắc … giao hòa thành một tổng thể nước non.  Bể cảnh non bộ còn là tiêu biểu cho cõi hoa gấm rồng tiên ở nơi trần thế:

Sơn bất tại cao, hữu tiên tắc danh
Thủy bất tại thâm, hữu long đắc linh.
 
Bể cảnh non bộ ở Giáo Xứ Mẹ Việt Nam được thể hiện theo một ý chỉ như thế.

Trên đỉnh núi cao lại lừng lững một bóng hình Mẹ Maria.  Hai câu thơ trên, nghĩa là: Núi không đánh giá ở nơi núi cao mà cần có trên mới là danh tiếng.  Nước đâu cần sau mà nước có rồng mới gọi là linh.  Non bộ Việt Nam nhắm đ… chủ đền rồng tiên với nước non uy linh “Cha rồng mẹ tiên” theo huyền  sử ông bà từ nước mà lên.  Rồi Tiên về non, Rồng lại xuống biển mà Rồng Tiên lại là một cặp nước non, bản thể của nòi giống Việt không ở dưới biển khơi, khi cần có nhau, đàn con lên tiếng gọi: “Bố ơi bố, bố ở đâu không về với chúng con”.  Nghe tiếng gọi, cha rồng hiện về ngay.

Hòn non bộ VN  thường có một vài tổ kiến.  Ca dao có câu: “Cái kiến mà kiện củ khoai, mày chê tao bé lấy ai làm giầu.”  Kiến tượng trưng cho sự cần cù “kiến tha lâu cũng đầy tổ”.  Kiến là tinh thần cộng đồng như ông bà ta đã dậy con cháu sống trong hợp quần “Tối tắt đ… có nhau”.  Loài kiến gặp nhau là chạm đầu vào nhau chào hỏi lễ nghĩa.

Trọng điểm của nghệ thuật dựng bể cảnh và hòn non bộ là tìm về Chân Khí của đạo Hòa.  Tổ tiên ta sáng tạo nghệ thuật này là làm sống động triết lý nhân sinh trong một vũ trụ quan con người có thể tìm được bồng lai tiên cảnh ở nhân gian mà đạo Hòa trong nước non là cứu cảnh để từ đây ta thanh tẩy tâm hồn hướng về nước trời ngày mai đây.

Dân tộc VN còn gọi tổ quốc là đất nước, là sông núi. “Này … ơi đứng lên đánh lời sông núi.” Cho nên, hồn nước cũng là hồn thiêng sông núi.  Bể cảnh là hòn non bộ của Giáo Xứ Mẹ Việt Nam, có nước ba con sông thiêng, có núi đắp từ nơi quê mẹ, nên núi sông đã không còn cách trở ngàn trùng, đang ở ngay bên ta.  Hồn thiêng sông núi chập chùng bát ngát ở ngay nơi đây mà hòn non bộ cũng là cõi linh như hồn sông núi mãi mãi thường hằng ở Giáo Xứ Mẹ Việt Nam thân yêu này.
 
Một người tham dự.
Ngày hội lễ Hồn Thiêng Sông Núi tại Giáo Xứ Mẹ Việt Nam (2004)